Natalia Kaliś, Pan niewolnik. Męski masochizm w performance okresu PRL-u, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2018
Pan niewolnik Natalii Kaliś jest pierwszym problemowym ujęciem polskiego performansu masochistycznego. Odpowiada na pytania pojawiające się wobec wystąpień w których performer uprzedmiotawia się, kaleczy lub w inny sposób wyrządza sobie krzywdę. Działania te najczęściej są odrzucane przez odbiorców, nierozumiane lub bagatelizowane. Dlaczego tak się dzieje i jaka relacja tworzy się pomiędzy performerem a odbiorcą performansu? Żeby zobaczyć jakie mechanizmy rządzą masochistycznym spektaklem autorka zwróciła się do źródła, rekonstruując życie i twórczość Leopolda von Sacher Masocha i Wandy von Sacher Masoch. Następnie zarysowała zmiany jakie dokonywały się na scenie życia społecznego i w polu performance lat 80. w Polsce. W tej dekadzie miała miejsce większość masochistycznych wystąpień, które poddane zostały dogłębnej analizie w kolejnej części książki.