Siedziba: Węgajty
Rok założenia: 1986
Dane kontaktowe: Węgajty 18, 11-042 Jonkowo,
Wacław Sobaszek, tel./fax. 48 89 51 29 297, wioskateatralna@gmail.com
Teatr powstał w 1986 roku (pod nazwą Teatr Wiejski „Węgajty”), jako jedna z najważniejszych grup wywodzących się z „Gardzienic”. Założony przez Erdmute i Wacława Sobaszków, Małgorzatę Dżygadło-Niklaus i Wolfganga Niklausa, Witolda Brodę oraz Katarzynę Krupkę. Praca teatru opierała się na poszukiwaniach zapomnianych form obrzędowych i pieśni. Pierwsze pokazy przedstawień miały na celu zaprezentowanie nowego stosunku do tradycji, zerwanie ze stereotypami i odkrycie multikulturowego dorobku. Wtedy powstały spektakle wyreżyserowane przez Wacława Sobaszka: Historie Vincenza wg Stanisława Vincenza, Gospoda ku Wiecznemu Pokojowi wg Doliny Issy Czesława Miłosza. W latach 90. zespół podzielił się na „Scholę” prowadzoną przez Wolfganga Niklausa i „Projekt terenowy” prowadzony przez Wacława Sobaszka.
Projekt Terenowy tworzy przedstawienia inspirowane żywymi formami obrzędowymi i literaturą – od fińskiego eposu Kalewala poprzez Dziady Adama Mickiewicza aż po Ślub i Trans-Atlantyk Witolda Gombrowicza. Teatr podejmuje też tematy zaangażowane społecznie i politycznie (Wielogłos, mniej!). W swojej siedzibie organizuje liczne warsztaty teatralne, artystyczne, konferencje naukowe, a także festiwale „Wioska teatralna” i „Sztuka w obejściu”. Jest jednym z najważniejszych punktów na mapie teatru alternatywnego; przez lata działalności – jeszcze jako Teatr Wiejski „Węgajty” – stanowił platformę wymiany idei i myśli o sztuce ludowej, przez co wydatnie przyczynił się do ekspansji muzyki ludowej (folkowej). Teatr zajął się również przywróceniem tradycji kolędniczych, „chodzenia po aliluji”, ostatków (zapustów) – dbając w bardzo wyraźny sposób o regionalne tradycje.